Đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng nên làm gì?

Đất trồng cây hàng năm là gì? Thời hạn sử dụng đất trồng cây hàng năm theo Luật Đất đai mới nhất 2013 được quy định như thế nào? Đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng thì có bị Nhà nước thu hồi lại không?

Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chính xác vấn đề qua bài viết ngay sau đây!

1. Thế nào được gọi là đất trồng cây hàng năm?

Căn cứ theo Thông tư 28/2004 của Bộ Tài nguyên và Môi trường có giải thích về khái niệm đất trồng cây hàng năm như sau: “Đất trồng cây hàng năm là đất chuyên trồng các loại cây có thời gian sinh trưởng từ khi gieo trồng tới khi thu hoạch không quá một (01) năm kể cả đất sử dụng theo chế độ canh tác không thường xuyên, đất cỏ tự nhiên có cải tạo sử dụng vào mục đích chăn nuôi; bao gồm đất trồng lúa, đất cỏ dùng vào chăn nuôi, đất trồng cây hàng năm khác.”

Tuy nhiên, Thông tư này đến thời điểm hiện tại đã không còn giá trị nữa mà thay vào đó là Thông tư 28 được Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành năm 2014. Căn cứ vào đó thì đất trồng cây hàng năm được quy định nằm trong nhóm đất nông nghiệp và bao gồm:

• Đất trồng lúa: gồm đất chuyên trồng lúa nước, đất trồng lúa nước còn lại, đất trồng lúa nương.
• Các loại đất được sử dụng vào mục đích trồng các loại cây hàng năm khác, đất nương rẫy trồng cây hàng năm khác.

Như vậy, người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất phải sử dụng vào đúng mục đích và thực hiện đúng nghĩa vụ được quy định trong bộ Luật Đất đai 2013. Nếu có bất kỳ những khó khăn nào trong quá trình canh tác sử dụng phải liên hệ ngay với cơ quan đất đai có thẩm quyền để được hướng dẫn thực hiện theo quy định pháp luật. Tuyệt đối không được tự ý thực hiện theo sự chủ quan của mình nhằm tránh những vấn đề pháp lý liên quan sau này.

2. Đất trồng cây hàng năm có thời hạn sử dụng bao lâu?

Dựa trên những quy định về thời hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai mới nhất 2013 thì đất trồng cây hàng năm có thời hạn cụ thể như sau:

• Đối với cá nhân, hộ gia đình được Nhà nước giao đất và công nhận quyền sử dụng đất có thời hạn sử dụng đất là 50 năm.
• Đối với cá nhân, hộ gia đình được Nhà nước cho thuê đất thì thời hạn là không quá 50 năm.
• Đối với tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất sẽ dựa trên cơ sở dự án đầu tư hoặc xin đơn giao đất của tổ chức để tiến hành xem xét, đưa ra quyết định cụ thể về thời gian nhưng giới hạn không quá 70 năm.

2.1. Trường hợp có sự chuyển đổi mục đích sử dụng đất

• Trường hợp cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng các loại đất như đất trồng cây hàng năm khác, đất rừng sản xuất, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối thì vẫn tiếp tục sử dụng thửa đất được giao, cho thuê trước đó theo thời hạn quy định.
• Trường hợp cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu chuyển đổi đất nông nghiệp (bao gồm đất trồng cây hàng năm) sang mục đích phi nông nghiệp thì thời hạn sử dụng sẽ căn cứ vào thời hạn của loại đất sau khi chuyển đổi. Hay nói dễ hiểu hơn thì thời hạn sử dụng đất trong trường hợp này sẽ tính từ thời điểm có quyết định cho phép chuyển đổi của cơ quan có thẩm quyền.

2.2. Trường hợp nhận chuyển quyền sử dụng đất

• Trường hợp đất sau quá trình nhận chuyển (mua bán, tặng cho, chuyển đổi) với loại đất thuộc nhóm sử dụng có thời hạn thì thời hạn sử dụng chính là khoảng thời gian trước khi xảy ra quá trình nhận chuyển. Tức là thời hạn sử dụng không phụ thuộc vào quá trình nhận chuyển quyền sử dụng đất mà chỉ có sự thay đổi ở quyền sử dụng.
• Trường hợp đất thuộc nhóm sử dụng lâu dài thì thời hạn sử dụng sau khi nhận chuyển vẫn sẽ tiếp tục lâu dài.

Trong cả hai trường hợp này, nếu có bất kỳ phát sinh nào khác thì quyết định cuối cùng sẽ thuộc về cơ quan có thẩm quyền dựa trên quy định của pháp luật hiện hành.

3. Đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng thì phải làm sao?

Đất trồng cây hàng năm thuộc nhóm đất nông nông nghiệp. Luật đất đai 2013 quy định rõ việc đất nông nghiệp hết hạn sử dụng thì phải giải quyết như sau:

3.1. Trường hợp thứ (1)

Đối với đất dùng để trực tiếp sản xuất nông nghiệp: Được tiếp tục sử dụng đất mà không cần làm thủ tục gia hạn.

Nếu muốn xác nhận lại thời hạn trên Giấy chứng nhận thì làm hồ sơ đề nghị xác định lại thời hạn sử dụng đất tại UBND cấp xã. UBND xã sẽ kiểm tra và xác nhận hồ sơ, sau đó chuyển đến Văn phòng đăng ký đất đai. Văn phòng đăng ký đất đai kiểm tra lại lần nữa, xác nhận thời hạn mới vào Giấy chứng nhận, sau đó cập nhật vào hồ sơ địa chính.

3.2. Trường hợp thứ (2)

Đối với đất thuộc các trường hợp sau: Các tổ chức hoặc hộ gia đình, cá nhân hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài… sử dụng đất nông nghiệp cho các mục đích sau: sản xuất nông nghiệp, mục đích thương mại, dịch vụ, cơ sở để sản xuất phi nông nghiệp, thực hiện các dự án đầu tư… thì khi đất hết hạn sử dụng phải tiến hành làm thủ tục gia hạn thời gian sử dụng đất.

Thủ tục gia hạn thời gian sử dụng đất trồng cây hàng năm như sau:

• Chuẩn bị hồ sơ đề nghị gia hạn sử dụng đất tại cơ quan tài nguyên và môi trường;
• Cơ quan tài nguyên và môi trường thẩm định hồ sơ, nếu đủ điều kiện gia hạn thì giao cho Văn phòng đăng ký đất đai, đồng thời gửi thông tin địa chính cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính;
• Cơ quan tài nguyên và môi trường trình UBND cùng cấp quyết định gia hạn quyền sử dụng đất, ký hợp đồng thuê đất nếu là trường hợp thuê đất;
• Chuyển hồ sơ đến Văn phòng đăng ký đất đai để thực hiện đăng ký;
• Nếu được gia hạn, người sử dụng đất nộp Giấy chứng nhận đã cấp + chứng từ thực hiện xong nghĩa vụ tài chính cho cơ quan tài nguyên và môi trường;
• Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận gia hạn sử dụng đất vào Giấy chứng nhận đã cấp, đồng thời chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, trả lại Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất.
• Nếu không đủ điều kiện gia hạn thì cơ quan tài nguyên và môi trường sẽ thông báo cho người sử dụng đất, đồng thời tiến hành thủ tục thu hồi đất theo đúng quy định.

Lưu ý: Toàn bộ thủ tục nói trên phải được thực hiện trước khi đất hết hạn sử dụng ít nhất 06 tháng.

Như vậy, đất trồng cây hàng năm nếu hết hạn sử dụng thì tùy vào trường hợp (1) hay (2) nói trên mà áp dụng phù hợp. Tất nhiên trong trường hợp người sử dụng đất không muốn sử dụng đất nữa thì có thể tiến hành trả đất lại cho Nhà nước.

4. Đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng có bị thu hồi không?

Đất hết hạn sử dụng có bị thu hồi không? Tùy hợp vào từng trường hợp cụ thể để biết đất có bị thu hồi khi hết hạn sử dụng hay không.

4.1. Khi nào đất hết hạn không bị thu hồi?

Khi đất trồng cây hàng năm thuộc vào trường hợp thứ (1) nói trên, người sử dụng đất không cần tiến hành thủ tục gia hạn mà vẫn được tiếp tục sử dụng đất như bình thường. Thời hạn sử dụng đất được xác nhận giống như thời hạn trước đó. Đối với đất được Nhà nước giao thì thời hạn tiếp tục sử dụng vẫn là 50 năm. Còn đất được Nhà nước cho thuê thì phía Nhà nước sẽ xem xét và đưa ra quyết định cụ thể về thời gian cho thuê. Người thuê đất phải đóng tiền thuê đất đầy đủ thì mới được tiếp tục sử dụng.

Tuy nhiên với điều kiện:

• Người sử dụng đất không vi phạm luật đất đai trong quá trình sử dụng;
• Đất không nằm trong diện quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp của Nhà nước.

4.2. Khi nào đất hết hạn bị thu hồi?

Việc người được giao đất, cho thuê đất có thực hiện đúng nghĩa vụ của mình hay không sẽ ảnh hưởng phần lớn đến quyết định thu hồi của Nhà nước. Nếu sử dụng đất không đúng mục đích và có những hành vi vi phạm thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, đất trồng cây hàng năm nếu thuộc vào trường hợp thứ (2) nói trên, khi đất hết hạn sử dụng mà không tiến hành gia hạn theo đúng quy định thì sẽ bị nhà nước thu hồi.

Đồng thời, nếu đất thuộc diện quy hoạch của Nhà nước thì khi hết hạn sử dụng cũng bị thu hồi. Nhưng đất thu hồi trong trường hợp này sẽ được Nhà nước bồi thường cho người sử dụng đất.

5. Đất trồng cây hàng năm hết hạn có được chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn không?

Chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn… là các quyền cơ bản của người sử dụng đất, được luật đất đai thừa nhận và bảo vệ. Tuy nhiên Điều 188 Luật đất đai 2013 nói rõ điều kiện để thực hiện các quyền cơ bản đó là:

• Phải có Giấy chứng nhận;
• Đất không có tranh chấp;
• Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
• Trong thời hạn sử dụng đất.

Như vậy, nếu đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng mà thuộc trường hợp (1) nói trên thì vẫn có thể thực hiện các quyền nói trên sau khi tiến hành thủ tục xác nhận lại thời hạn sử dụng đất trên Giấy chứng nhận (không bắt buộc). Còn đối với trường hợp (2) nói trên thì bắt buộc phải thực hiện gia hạn thời hạn sử dụng đất thì mới có lại được các quyền cơ bản đó.

Tổng kết

Luật Đất đai 2013 đã có những bổ sung, sửa đổi đã nâng thời hạn sử dụng đất trồng cây hàng năm lên cho phù hợp với tình hình sản xuất nông nghiệp hiện nay của nước ta. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng tạo điều kiện hết mức cho các cá nhân, hộ gia đình trong quá trình làm thủ tục gia hạn đối với đất trồng cây hàng năm hết hạn sử dụng. Người đang có quyền sử dụng đối với đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê phải có trách nhiệm và thực hiện đúng nghĩa vụ của mình ngoài đem lại lợi ích kinh tế cho cá nhân, gia đình còn thúc đẩy phát triển kinh tế chung của cả nước.

Xem thêm:

• Khi nào đất trồng lúa hết thời hạn sử dụng? Có phải gia hạn không?
• Phân loại đất đai theo quy định pháp luật Việt Nam (Mới nhất)
• Đất trồng lúa có lên thổ cư được không?