Đất hết hạn sử dụng có bị thu hồi không? Khi nào bị thu hồi?
Đất hết hạn sử dụng có bị thu hồi không? Trường hợp nào Nhà nước thu hồi đất khi hết hạn sử dụng? Người sử dụng đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê cần phải làm gì nếu muốn tiếp tục sử dụng?
Để lý giải cho những vấn đề này, hãy xem qua bài viết ngay sau đây để tìm được câu trả lời chính xác nhất.
1. Đất hết hạn sử dụng có bị thu hồi hay không?
Căn cứ theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 thì người sử dụng đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê nếu có nhu cầu muốn tiếp tục sử dụng thì có thể làm thủ tục xin gia hạn thời gian sử dụng đất gửi đến có quan có thẩm quyền để được xem xét (trong trường hợp đất không thuộc trường hợp bị thu hồi).
Cụ thể, Điều 126 Luật Đất đai 2013 quy định thời gian gia hạn sử dụng đất như sau:
1.1. Trường hợp 1
Thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp theo quy định là 50 năm. Khi đất nông nghiệp hết hạn sử dụng thì hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nếu có nhu cầu thì được tiếp tục sử dụng theo thời hạn quy định tại khoản này mà không cần gia hạn.
1.2. Trường hợp 2
Thời hạn cho thuê đất nông nghiệp đối với cá nhân, hộ gia đình không quá 50 năm. Khi hết thời hạn thuê đất thì cá nhân, hộ gia đình nếu có nhu cầu muốn sử dụng tiếp tục sẽ được Nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất. Nếu không gia hạn thì sẽ bị thu hồi theo quy định của pháp luật.
1.3. Trường hợp 3
Thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ, làm cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; tổ chức để thực hiện các dự án đầu tư; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam được xem xét, quyết định trên cơ sở dự án đầu tư hoặc đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm. Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu muốn tiếp tục sử dụng sẽ được Nhà nước xem xét gia hạn nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này. Tương tự trường hợp 2, nếu người sử dụng đất không gia hạn khi đất hết thời hạn thì sẽ bị Nhà nước thu hồi.
1.4. Trường hợp 4
Thời hạn cho thuê đất để xây dựng trụ sở làm việc của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao không quá 99 năm. Khi hết thời hạn, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao nếu có nhu cầu sử dụng đất thì được Nhà nước xem xét gia hạn hoặc cho thuê đất khác, mỗi lần gia hạn không quá thời hạn quy định tại khoản này. Nếu không gia hạn thì Nhà nước sẽ thu hồi đất.
1.5. Trường hợp 5
Đất xây dựng công trình sự nghiệp của tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính và các công trình công cộng có mục đích kinh doanh là không quá 70 năm. Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này. Người sử dụng đất nếu không gia hạn khi đất hết hạn thì sẽ bị Nhà nước thu hồi đất.
1.6. Trường hợp 6
Trường hợp chuyển mục đích sử dụng giữa các loại đất bao gồm đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối thì hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất đó theo thời hạn đã được giao, cho thuê. Khi hết thời hạn, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 126 của Luật này nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng. Nhà nước sẽ thu hồi đất nếu người sử dụng đất không tiến hành thủ tục gia hạn.
Nói tóm lại, đất hết hạn sử dụng nếu không thuộc trường hợp phải gia hạn và người được giao đất, cho thuê đất không thực hiện trái nghĩa vụ của mình thì Nhà nước vẫn tạo điều kiện cho người có nhu cầu muốn tiếp tục sử dụng mà không thu hồi. Còn đất có hạn sử dụng cụ thể, Luật đất đai quy định phải gia hạn khi hết hạn sử dụng nhưng người sử dụng đất không làm thủ tục gia hạn thì sẽ bị Nhà nước thu hồi đất.
Ngoài những trường hợp đã đề cập ở trên thì thực tế vẫn có thể có những phát sinh nhất định nào đó. Người sử dụng đất nên liên hệ đến cơ quan đất đai có thẩm quyền để được xử lý theo đúng quy định pháp luật.
2. Trường hợp nào Nhà nước thu hồi đất sau khi hết thời hạn?
Điều 16 Luật Đất đai 2013 có quy định một số trường hợp sẽ bị Nhà nước thu hồi đất, trưng dụng đất cụ thể như sau:
- Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
- Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.
- Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.
- Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.
Ngoài ra, như đã nói ở trên, khi đất hết hạn sử dụng, theo quy định của Luật đất đai 2013 thì phải gia hạn mới được tiếp tục sử dụng nhưng người sử dụng đất không tiến hành thủ tục gia hạn như quy định thì sẽ bị thu hồi đất.
Như vậy, nếu không thuộc những trường hợp trên đây thì không cần lo lắng “đất hết hạn sử dụng có bị thu hồi không?”, có thể tiếp tục sử dụng đất và thực hiện đúng nghĩa vụ, trách nhiệm của mình. Tuy nhiên, phải tiến hành làm thủ tục xin gia hạn theo quy định của pháp luật về đất đai hiện hành nhằm để Nhà nước có cơ sở để quản lý các hoạt động chung của người sử dụng đất.
Xem thêm: